Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

XIKOYALAR

Куз пайти эди. Катта йулда иккита енгил арава шиддат билан елиб борарди. Олдиндаги каретада икки аёл утирарди. Уларнинг бирн ориц ва рангсиз бека, ик- кинчиси силли!, цип-изил юзли, семиз соч аёл эди. Оцсоч хотиннинг калта, дуруц сочлари туссиз шляпа. и остидан чиkиб турар, у сочларини дам утмай йирти! цулцоп кийган луппи цуллари билан туррилаб гуярди- Шол румол остидаги баланд кукраклари тирсиллаб турар, уйноци цора кузлари го; деразадан лип-лип утиб турган далани кузатар, го бекасига ;^адиксировчи Назар ташлар, гоида бесаранжомлик билан карета бур- чакларига боарди. усоч аёлнинг рубарусида бекаси- нннг сеткага ташлаб уйилган шляпаси тебраниб турар, тиззасида эса кучук бола ётарди. Оё остида цутича тургани сабабли бир оз юцори кутарилган оёти рессор- нинг силкиниши )амда ойнанинг шз ирлашига жур бу- либ, утичага цулша чалинар-чалинмас дукиллаб ури- либ борарди.

Orzular kamalagi

Yosh ijodkor Nazirjon Toshtemirovning misralarida samimiyat bor. Uning yozganlarini o'qib, shunga amin bo'lasiz. Zero, samimiyat, shavq-zavq ijodkorga ilhom baxsh etadi. Yuksak orzular esa nurli manzillar sari yetaklaydi. Buning hosilasi o'zining rango-rang kamalagiga ega bo'lish, ajib dunyoni kashf etishdir. Umidli qalamkash Nazirjon Toshtemirov ijodidan bahra oling, azizlar.

Orzularim ro'yobi

Sheriyat qasrining yo'li olis manzilga qiyos. Unga yetish uchun tinimsiz о qib-o rganish, izlanish kabiog ir va mashaqqatli so qmoqtarni bosib o tish kerak. Feruza Boymurodovaning she'riy mashqlarini о qiganda, oquvchi shun day xulosaga keladi. Yosh muallifga izlanish, о qib-o rganishni у ana bir bora eslatgan holda, mo 'jazgina to plamchani esa Sizga havola qildik, aziz kitobxon.

Duo qiling, Bobojon (she'rlar)

She'riyat olamiga ilk qadamlarini qo'yayotgan yosh ijodkor Mushtariybegim Isroilovaning she'rlarida bolalarcha beg'uborlik, soddalik ko'zga tashlanadi. Shu bilan birga, dunyoga tiyrak nigoh ila ko'z tashlayotgan qiziquvchan va intiluvchan she'r ixlosmandining yurak so'zlari o'quvchida yorqin taasurot qoldiradi. Ushbu she'riy to'plam maktab yoshidagi o'quvchilarga, shuningdek, barcha she'riyat muxlislariga mo'ljallangan.

КАЁТНИНГ ИЛК САБОКЛАРИ

Таниqли рус табиатшунос ёзувчиси Георгий Скребицкпй 1903 йилда Москва- да тугилган. Езувчи жуда ёшлигидаио! табнат билап ошиа булдн, шуиниг учуй табнатнинг фусункор се^ри уни бир умр тарк этмади. Шу сабабли ам ёзувчи- нинг деярли амма асарлари табмат гузаллигиии мад. этишга багишланган. Георгий Скребицкийнинг асарлари узбек тилига бмринчи бор таржима н- линаётнр. Умпд [^иламизки, ёзувчинннг табиатии севншга, ушларии ардоцлаш- га чорловчи, революциядан илгариги рус ишлоги аётиииг айрим картиналари- ни жозибали тасвирлаб берувчи аёт- нинг илк саболари» асари ёш китобхон- ларга катта маънавий озм беради. Георгий Скребицкий 1964 йилда ва- фот этган.

Қабрдан чиққан қул 1-китоб

Сиртдан тинч дарё, «Юлдуз кўкда сўнади», «Осмон уступи* каби ҳикоя ва қиссаларни ўз ичига олган китоблар муаллифи Сойим Исҳоқ (Сойим Исоқов)нинг ушбу романида XIX асрда, Бухородаги мангитлар сулоласи вакили Насруллохон замомида юз берган воқеалар ўз аксини топган ва икки оила муносабатлари орқали асар гояси очиб бсрилган ҳамда севги-муҳаббат, одамийлик, садоқат каби инсоний туйғулар улуғланиб. риёкорлик, мансабпарастлик, ҳасад сингари иллатлар қораланган. Романнинг «Қабрдан чиққан қул» деб номланган ушбу биринчи китоби Сиз азиз ўқувчиларда илик, таассурот уйготади, дсган умиддамиз

Уймозор ёхуд бўғма илон қиссаси

Инсон ўзининг онг-шуури, ақл-заковати билан бошқа мавжудоглардан кескин фарқланади. Аммо баъзан инсон шундай хунрезликларга, қабиҳликларга қўл урадики, уни таърифлашга тил ва қалам ожизлик қилади. Виз хом сут эмган бандалар бўриларни ёвузликда, ваҳшийликда айблаймиз. Улар ҳақида ҳар хил эртак, чўпчаклар айтиб, фарзандларимиз онгида буриларга нисбатан қўрқув ва айни пайтда нафрат ҳиссини уйготамиз. Аммо ўзимизнинг орамиздан чиққан ва чиқаётган ”бўрилар”-чи?! Уларнинг ёвуз қилмишларини қандай сўз билан ифодалаш мумкин?! Бундай пайтда ҳар қандай кишининг тили калимага келмай қолади. Наҳотки, одам боласи ҳам шундай қабоҳатга қўл у ради?! Нега?

ЖАНУБДА БАXОР

Рус совет шеъриятининг роятда багри кенг. Унинг марзида инсонпарварлик, жушк,инлик, инцилобий рун Намма вант барн уриб туради. Бу шеърият жанондаги жуда куп халнларнинр менрини тортган. Еиз уз шеърия- тимиздан нам жуда куп порлоц санифаларни биламиз. Ленин надим русда нам, узбекда нам шоирлар, усталар, нанношлар, табобат анли куп вант уз манорати сирла- рини узи билан тупронна олиб кетган. Худо ёрланаган бир уста уз манорати сирини $^3 урлига ёки умр буйи хизматини нилган шогирдига ургатган булмаса, аксария- ти сир тутран. Маданият тарихимиз билан шуруллана- диран кишилар буни яхши билади. Рус шеърияти нэлбан жуда кенр. Адабнётимизнинр катта, урта ва ёш авлоди рус шеърияти булоридан сув ичган, н^лбнинг кенгли- гидан банра олиб, валломат булгап, десак хато бул- майди.

УРУШСИЗ УТГАН ЙИГИРМА КУН

Лопатин редакциянинг «эмка»сида Ржев остона- сидан к,айтаётганида Погорелий Городишага етмаёк, немисларнинг эрталабки бомбардимонига дуч келиб колди-ю, портлашдан хосил булган кукунларга думоти тулиб, кор устида отишманинг тугашини кутиб ёта- верди. Агар Москва томон кетаётган буш, юксиз машина- лар колоннасини бундан беш минут аввал кувиб утиш- га улгуришганда, нак киргин-баротга дуч келиб колган булишарди. Олдинда бораётган иккита юк машинаси- нинг дабдаласи чикиб кетди. Кувиб утмай яхши ки- лишган экан.

ТУШДА КЕЧГАН УМРЛАР

Куз ўлим тўшагида ётган беморга ўхшайди. Оёқ остида касалманд хазонлар инграйди... Эрта баҳордан бўтана бўлиб, шоша-пиша, қирғоғига сиғмай оққан ариқлар тиниқлашади. Шунча уринишлари зое кетганини тушуниб, оламга маъюс боқади... Энди сув тубида шодон чайқалган майсалар эмас, хазон кўмилиб ётади... Еру кўкни кафандек оппоқ туман чулғайди. Оқзулмат орасидан қарғаларнинг хосиятсиз фиғони эшитилади.

Мезон буржи

Сиз Асад Дилмуродни «Осмоннинг бир парчаси» илк ҳикояси ва шу ном остида босилган биринчи китоби (1978) орқали биласиз. Ўшандан буён ўтган вақт мобайнида адиб босқичма босқич самарали ижод қилди, элга фақат ҳикоянавис эмас, қиссанавис ва романнавис сифатида ҳам танилди. Ҳамон тинимсиз изланаётган ёзувчи одам ва одам тушунчаларига бадиий-эстетик ва фалсафий нуқтаи назардан ёндошади, замон билан маконни бирлаштирувчи моддий ва маънавий омиллар моҳиятини қаҳрамонлари руҳий драмаси билан умумлаштирган ҳолда тал- қин қилади. Китобга кирган қиссаларини ўқир экансиз, олис тарих нафасини туясиз, эзгулик ҳамда ёвузлик ўртасидаги азалий ва абадий тўқнашувларга гувоҳ ўтасиз, яна ҳам муҳими, ўзаро ажралиб турадиган ва эсда қоладиган турли-туман қиёфахарактерга эга бўлган бадиий образлар оламида яшайсиз.

Алвон булутлар улкаси

«Алвон булутлар улкаси» илмий-фантастик повесть булнб, Цуёш системасидаги етиш мушкул булган планеталардан би- рн — Венерага экспедиция вацтида совет кишиларининг кечир- гаи огир, дах;шатли ва фожиаларга тула саргузаштлари :<ацида \икоя цилади. XX аср о-хирида, яъки инссш Куёш атрофн бушлн1цларини забт этишга цаттиц ииришган бир даврда Венерада гоят катта радиоактив руда кони —«Уран Голкондаси» борлиги аницлана- ди. Совет конструкторлари Венерани штурм цилиш учун янги типдаги планеталараро нема — фотон ракетаси «Хиус»ни яра- тадилар. Снрли «Уран Голкондаси»ни разведка цилиш ва унинг сат?^ида биринчи ракетодром цуриш нши олтита эпг жасур фазо- корга топшириладн.

Таскин

Қўлингиздаги ушбу мўьжазгина тўплам аслида кичкина эмас. Унда хаёл ва ҳаёт орасида тентираб юрган бир шоирнинг кўнглидан кечирганлари жамланган. Шу боисдан ҳам, у гоҳ маҳзун, гоҳ тушкун, гоҳида жўшқину гоҳида сокин туйғулардан сўзлайди сизга. Умид қиламизки, бу тўплам аржуманд истар кўнгилларга таскин бўлади.

Meshpolvon jangga otlandi

O‘zbekiston xalq shoiri Anvar Obidjonning xalq dostonlari ohangida bitilgan quvnoq qissasi zamirida ulkan ma’no bor. Unda yovuz Sepkilshohning askarlari shaharu qishloqlarni talab, ko‘plar qatorida Meshpolvonning yarador dadasi va ko‘zlari kiyiknikidek chiroyli onasini ham qul qilib haydab ketadi. Bundan xo‘rligi kelgan bola kunlarda bir kuni o‘qlovga nayza, qozonqopqoqni qalqon qilib jangga jo‘naydi. Asar davomini o‘qib tamoman o‘zga olamga kirib qolasiz.

Kelganda bahor

Vatanimsan jon tanim san, O'zbekistonim, Sen uchun yashayman hur gulistonim. Kelajagi porloq nurli bo'stonim , Yurtlar ichra tanho O 'zbekistonim.

СТУДЕНТЛАР

Yuriy Trifonov sovet adabiyotining urishdan keyingi davrada tanilgan nomayondalaridan biridir. Yuzining <Studentlar> degan birinchi povestida y sovet studentlarining qaynoq va jushqin xayotni tasvirlaydi. Kitobxonga taqdim etilayotgan bu kitobchada shu asardada parcha berilgan.