Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

ХОНАНДАЛИК УСЛУБИЁТИ АСОСЛАРИ

Кейинги йилларда Ўзбекистон давлат консерваториясида маърузали фанларни муаммоли йўналишдаги маърузалар шаклида ўқитиш йўлга қўйилди. Ушбу маърузалар матнини тузишда ҳам санъат соҳасида, хусусан мусиқа санъатига оид фанларни замон талабидан келиб чиқиб, янги педагогик ва ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда машғулотларни олиб биришга асосий этибор қаратилган.

ВОКАЛ ВА ЗАМОНАВИЙ МУСИҚА

Мустакиллик шарофати билан миллий-маънавий кадриятларимизга, урф- одатларимизга, унутилаѐзган, тарихан қадрли анъаналаримизга бўлган эътибор, уларни янгидан ислох этиш жараѐни устивор йўналиш касб этди. Миллий кадриятларимиз, урф-одатларимиз, маънавий бойлигимизга бўлган эътибор давлат миқѐсига кўтарилди. Мустакилликнинг дастлабки йиллариданоқ ота-боболаримиздан, аждодларимиздан қолган маънавий бойликларни, жумладан, мусиқий маданиятни авайлаб асраш, тиклаш борасида, қолаверса, замон билан хамоханг қадам ташлаш борасида талайгина ишлар қилинди. Бу борада ўтган аждодларимиз бизларга мерос қилиб қолдириб кетган улкан маънавий бойлигимиз асосий омил бўлиб хизмат қилмокда.

DASTURLASH (MA’RUZA)

1. Zamonaviy dasturlash tillariva ularning tasnifi. 2. Ob’yektga mo‘ljallangan dasturlash haqida tushuncha. delphi dasturlash tili va uning ishchi muhiti. Tayanch tushunchalar: algoritm, dastur, dasturlash tillari, sun’iy tillar, mashinaga bog‘liq tillar, RAD tizimlar Zamonaviy dasturlash tillariva ularning tasnifi Algoritmni ifodalash uchun dasturlash tillari deb ataluvchi sun'iy tillar qo‘llaniladi. Buning uchun ishlab chiqilgan algoritm shu tillar yordamida bir ma’noli va kompyuter tushuna oladigan ko‘rinishda tavsiflanishi zarur. Uning tarkibida cheklangan sondagi sintaksis konstruksiyalar to‘plami bor bo‘lib, u bilan algoritm yaratuvchi tanish bo‘lishi kerak. Ana shu konstruksiyalardan foydalanib buyruq va ko‘rsatmalar formal ifodalarga o‘tkaziladi.

TEMURIYLAR DAVLATI DAVRIDAGI MUSIQA MADANIYATI

XIII - XIV asrlardagi O`rta Osiyo xududidagi o`zaro nizolar madaniyatning taraqqiy etishiga xalal yetkazdi. Ayniqsa mo`g`ullar istilosi davri (13-asr) da, ya’ni yirik shaharlar, jumladan Buxoro to`la yoki qisman vayronalikka uchragan davrda madaniy hayot susaydi. O`rta Osiyo Temur hokimiyati ostiga birlashtirilishi munosabati bilan XIV asrning ikkinchi yarmidanoq madaniyat va san’atda yangi yuksalish boshlandi.

Шарқ шеъриятига кириш

Мустақиллик йилларида мамлакатимиз таълим тизимида жиддий ўзгаришлар рўй берди. Республикамизда “Кадрлар тайёрлашнинг Миллий дастури” қабул қилиниб, уни босқичма – босқич амалга оширишга киришилди. Давлат таълим стандарти ва бошқа меъёрий ҳужжатлар асосида ўқув дастурлари тубдан янгиланиб, ўқув режасига янги фанлар киритилди. “Шарқ шеъриятига кириш” курси шундай фанлардан биридир. Унда талабаларни умум инсоний қадриятлар ва миллий маънавиятимиз илдизлари, Шарқ адабиётининг ўзига хос хусусиятлари билан чуқурроқ таништириш асосий мақсад қилиб қўйилади.

ПОЛИФОНИЯ

Кейинги йилларда Ўзбекистон давлат консерваториясида маърузали фанларни муаммоли йўналишдаги маърузалар шаклида ўқитиш йўлга қўйилди. Ушбу маърузалар матнини тузишда ҳам санъат соҳасида, хусусан, мусиқа санъатига оид фанларни замон талабидан келиб чиқиб, янги педагогик ва ахборот технологияларидан унумли фойдаланган ҳолда машғулотларни олиб боришга асосий эътибор қаратилган.

O’ZBEKISTONDA OPERA VA BALET

Tarixida ro’y bergan noyob xodisalardandir 1914-yilda Maxmud xo’ja Bexbudiyning “Padarkush” peesasi bilan o’z pardasini ochgan o’zbek teatri 2-3 yil ichida xar bir xalq g’urur;ansa arzigulik teatr sifatida maydinga chiqdi. O’zbek teatr jadidchilik xarakatining mevasi marifiy teatr sifatida tug’ilgan edi. Birinchi o’zbek ijodiy jamoasi bo’lishi “Turon” truppasining “Nizomiy”ga teatirning bosh maqsadi aholi o’rtasida saxna ishlari va hayriyaga jiddiy munosabotni rivojlantirish, xalq uchun spektakel ko’rsatish, unga sog’lom tomosha berish deb uqturgan edi.

O’ZBEKISTONDA OPERA VA BALET

Tarixida ro’y bergan noyob xodisalardandir 1914-yilda Maxmud xo’ja Bexbudiyning “Padarkush” peesasi bilan o’z pardasini ochgan o’zbek teatri 2-3 yil ichida xar bir xalq g’urur;ansa arzigulik teatr sifatida maydinga chiqdi. O’zbek teatr jadidchilik xarakatining mevasi marifiy teatr sifatida tug’ilgan edi. Birinchi o’zbek ijodiy jamoasi bo’lishi “Turon” truppasining “Nizomiy”ga teatirning bosh maqsadi aholi o’rtasida saxna ishlari va hayriyaga jiddiy munosabotni rivojlantirish, xalq uchun spektakel ko’rsatish, unga sog’lom tomosha berish deb uqturgan edi.

O‘ZBEK XALQ MUSIQA IJODI (II-kurslar uchun)

O‘zbek xalqining o‘z ildizlari qadim-qadim zamonlarga borib taqaladigan musiqa merosi bizning hozirgi kunlarimizda ham yangramokda. U o‘zining xalq ijodi (ya‘ni, folklor) hamda kuy tuzilishi jihatidan rivojlangan ashula va cholg‘u asarlari – dostonlar va maqom musiqasini birlashtiradi. Qahramonlik hamda qahramonona – lirik mazmundagi epik asarlar–dostonlar ham muhim o‘rin egallaydi. O‘zbek cholg‘u asboblari hamda musiqa amaliyoti va ijrochiligi uslublari bilan bog‘liq bo‘lgan cholg‘u musiqa janrdari ham g‘oyat rang-barangligi va boyligi bilan xarakterlanadi.

Ovoz rejissyorligi akustikasi asoslari

Ovoz rejissyori asar yozib olinayotgan muhitning “ makon me`yorlari”ni o`rganib chiqadi. “Makon me`yorlari “ deganda, studiya va zallarning akustik talablari,ovoz yozuvi jarayonida ishlatilayotgan uskunalarning xarakteristikasi tushuniladi. Bu ob`ektiv qarashlar. Bundan tashqari bir qator sub`ektiv qarashlar majud. Bular ovoz rejisserining orkestr bilan ishlay bilishi, ijrochilar bilan kirishib ketish, ularni o`ziga ishontira olish,aytganlarini qildira olish kabilardir.

Notalastırıw hám kompyuter texnologiyası

Biz júdá kóp hár túrli seslerdi esitemiz. Biraq hámme sesler muzıkada qollanıla bermiydi. Qulaqlarımiz muzıkalı sesler menen shawqımlı seslerdi bir-birinen ajratadi. Shawqımlı sesler máselen: tasirli, eki zattıń urılıwı, shiyqildi, gúbirlew, sibirlaw hám t.b. belgili bir bálentlikke iye emes. Sonıń ushın da bul sesler muzıkada qollanılmaydı. Muzıkalı sestıń 3 túrli fizikalıq qásiyeti bar. Olar biyiklik, qattılıq hám tembrden ibara

Muzıka oqıtıw metodikası hám mektep repertuarı

Bul pánde bolajaq muzıka mádeniyatı oqıtıwshıları iyelewi zárúr bolġan bilim hám kónlikpelerin iyelewdiń talapları belgilep berilgen. Baġdarlamada zamanagóy oqıtıwshıġa qoyılatuġın talaplar-bular muzıkalıq shıġarmalardı oqıw ham atqarıw usılları, muzıka mádeniyatı sabaqlarında hám tárbiya islerin alıp barıwda atqarıwshılıq, dóretiwshilik kónlikpelerin qáliplestiriw mektep repertuarınıń mazmunın biliw hám kónlikpelerdi iyelew kerek.

Мусиқий акустика

Кейинги йилларда Ўзбекистон давлат консерваториясида маърузали фанларни муаммоли йўналишдаги маърузалар шаклида ўқитиш йўлга қўйилди. Ушбу маърузалар матнини тузишда ҳам санъат соҳасида, хусусан мусиқа санъатига оид фанларни замон талабидан келиб чиқиб, янги педагогик ва ахборот технологияларидан унумли фойдаланган ҳолда машғулотларни олиб боришга асосий эътибор қаратилган.

MUSIQA TARIXI

Musiqa barcha san'at turlari ichida alohida maqomga ega bo'lishi bilan birga televideniye, radio, teatr, tasviriy san'at va boshqa barcha san'at turlarining ajralmas qismidir. U o'zining ta'sirchan tabiati bilan bo'lg'usi soha xodimlarini tarbiyalashda beqiyos ahamiyat kasb etadi. Musiqadagi ifoda vositalari (garmoniya, kuy, tembr, dinamik ohanglar va h.z.); musiqa janrlari: vokal, raqs, simfonik, kamer, dasturli, tasviriy; musiqali- dramatik janrlar: opera, balet, operetta, vodevil, myuzikl; vokal-simfonik janrlar: oratoriya, kantata, messa, rekviyem; cholg'u musiqasi janrlari: sonata, trio, kvartet, kvintet, konsert va boshqalar har bir semestrga ajratilgan mavzular doirasida atroflicha o'rganishni nazarda tutadi.

Ўрта Осиё халклари мусика тарихи

Ушбу маърузалар матни педагогика институтлари 5141000-«Мусикий таълим» йўналиши (бакалавр) 1-2-3-4- боскич талабаларига мўлжаллаб, ўкув режада кўрсатилган дарс соатлари ва Ўзбекистон Республикаси Олий ва УМТВ тасдиклаган намунавий ўкув дастури асосида ёзилди. Ушбу маърузалар матнини ёритишда Ўрта Осиё халклари, Жахон халклари, Рус халки мусика тарихига доир турли дарслик ва методик кўлланма, илмий маколалар, мусика лугатлари, Ўзбек миллий энциклопедияси (1-10 томлар)дан фойдаланилди. Маърузалар матни охирида фойдаланиган адабиётлар рўйхати илова килинади.

"MUSIQA O'QITISH METODIKASI VA МАКТАВ REPERTUARI"

Ushbu Ma'ruzalar matni Musiqa o'qitish metodikasi va maktab repertuari fani bo'yicha yaratilgan bo'lib, unda mazkur fanning o'quv yo'nalishiga doir nazariy ma'lumotlar ta'lim texnologiyasi asosida jamlangan. Mazkur ma'ruzalar matni oliy o'quv yurtlarining bakalavr ta'lim yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan.