Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

ЎЗБЕК ХАЛҚ ЧОЛҒУЛАРИДА ИЖРОЧИЛИК САНЪАТИ ТАРИХИ

Мустақиллик шарофати билан республикада узоқ тарихга эга бўлган бадиий анъаналар ва миллий қадриятлар қайта тиклана бошлади. “Наврўз”, “Мустақиллик куни” ва бошқа бир қатор байрамларни нишонлаш эса янги анъанага айланиб қолди. Жамиятимиз кишиларининг дунёқараши ҳам тубдан ўзгарди, эндиликда улар мустақил фикрлашга ва ўз фикр-мулоҳазаларини матбуотда, телевидение ва радио орқали эркин баён қилиш ҳуқуқига эга бўлдилар. Айни пайтда, ўтмишга теран назар солиш, ўз тарихимизни атрофлича ўрганишга интилиш, ижтимоий фикр янада кенг тус олмоқда. Шу жумладан, мусиқа соҳасида ҳам анча ўзгаришлар юз бера бошлади

Ўзбек мумтоз шеърияти асослари

Маълумки, адабиёт сўз санъатига асосланади. Бадиий адабиёт борлиқни бадиий акс эттиради. Унда инсон, инсон манфаати асосий муаммодир. Адабиёт инсонни шундай тасвирлайдики, унинг фикрлаш тарзи ҳам, руҳий ҳолати ҳам, табиат ва жамият ҳодисаларига муносабати ҳам, ташқи қиёфаси ҳам, ҳатти – ҳаракатлари ҳам акс этади. Акс этганда ҳам бадиий образлар ёрдамида, бадиий тасвир воситалари орқали акс этади. “Бадиий акс эттирш” деганда, борлиқни ҳаётий, жонли манзараларда ўқувчида эстетик завқ уйғота оладиган даражада қилиб тасвирлаш тушунилади.

ЎЗБЕК БАСТАКОРЛАРИ ИЖОДИ

Ўзбек мусиқа санъати асрлар оша ўзбек халқи томонидан улуғ маънавий қадрият сифатида ардоқлаб келинган. У йиллар оша оғзаки услубда шаклланиб, ривожланиб келган; халқ орасидан ажойиб бастакорлар, ижрочилар етишиб чиққан. Ўзбек мусиқа ижодкорлиги асосан бастакорлик услубида шаклланиб келган. Ҳозирги даврга келиб эса ўзбек мусиқа санъатида Европа мусиқа назариясига асосланган композиторлик услуби ҳам кенг ривожланди ва бу услубда ўзбек композитор - бастакорлари ҳам кўплаб мусиқа дурдоналарини яратмокдалар. Композиторларнинг асосий ижод манбаи бу халқ мусиқасидир. Ўзбек бастакор ва композиторлари ана шу чексиз манбадан фойдаланиб мусиқа санъатининг турли жанрларида ижод қилмоқдалар.

O`ZBЕK BASTAKОRLARI IJОDI

O`zbеk musiqa san’ati asrlar оsha o`zbеk halqi tоmоnidan ulug` ma’naviy qadriyat sifatida ardоqlab kеlingan. U yillar оsha оg`zaki uslubda shakllanib, ustоz- shоgird an’anasida avlоddan-avlоdlarga o`tiib kеlgan, хalq оrasidan ajоyib bastakоrlar, ijrоchilar еtishib chiqqan. O`zbеk musiqa ijоdkоrligi asоsan bastakоrlik uslubida shakllanib kеlgan. Hоzirgi davrga kеlib esa o`zbеk musiqa san’atida Еvrоpa musiqa nazariyasiga asоslangan kоmpоzitоrlik uslubi ham kеng rivоjlandi va bu uslubda o`zbеk kоmpоzitоr - bastakоrlari ham ko`plab musiqa durdоnalarini yaratmоqdalar.

Ўқитувчи – нутқ маданияти

Маълумки, ҳар бир тил шу тилда сўзлашувчи миллатнинг маданиятини ўзида акс эттиради. “Ўқитувчи – нутқ маданияти” фанининг асосий мақсади талабаларга нотиқлик санъати сирларини ўргатишдан иборат, чунки жамиятнинг барча жабҳаларида хизмат қилувчи ҳамма мутаҳассислар учун, ҳар қандай маданиятли киши учун ўз фикрни баён қилаётганда лисоний воситалардан тўғри фойдаланиш, ҳар бир тил воситасини ўз ўрнида қўллаш ҳаётий зарурат ҳисобланиши керак

MUZEYSHUNOSLIK

Mazkur ma`ruza matni tarix fakul'teti 2-kurs talabalarini muzey tushunchasi bilan tanishtirishni, jahon muzeylarini vujudga kelishi, O`zbekistonda muzey ishi tarixi, mustaqillik yillarida muzey ishining rivojlanishi,muzey ishining asosiy xususiyatlari to`g’risida ma`lumot berishin o`z oldiga maqsad qilib qo`ygan.

USIQA O’QITISh METODIKASI

Ma’ruzalar matnining asosiy maqsadi, oliy o’quv yurtlari talabalarini musiqa darsi va sinfdan tashqari musiqa tarbiyasi ishlarini, metodik jihatdan tashqari musiqa tarbiyasi ishlarini, metodik jihatdan tog’ri tashkil etib, davlat ta’lim standartlari asosida mazmunli qilib olib borishga qaratilgan. «Ma’ruzalar matni» da mavzy rejasi, foydalanilgan adabiyotlar, tayanch tushunchalar, mavzuni mustahkamlashga doir mustaqil ish namynalar va tekshirish uchun savollar berilgan. «Ma’ruzalar matni» universitetlar musiqa ta’limi bakalavriat yonalishi, maxsus sirtqi talabalari uchun tavsiya еtilgan.

МУСИКА УКИТИШ МЕТОДИКАСИ ВА МАКТАБ РЕПЕРТУАРИ

Мусика укитиш методикаси фанининг максади мусика курси тинловчиларини мусикавий амалий фаолиятини янада фаоллаштиришдан иборатир. Бу максад куйидаги вазифаларни хал этишни кузда тутади: -мактабда мусика таълими ва тарбияси мазмуни, ташкил килиниши, турли шакллар ва методлари хакида асосий маълумотлар бериш. -Мактабда мусика таълими ва тарбияси сохасидаги илгор тажрибаларни умумлаштириш. -Мактабда ва синфдан ташкари педагогик амалиѐт буйича методик адабиѐтларни урганишга тайѐрлаш. - Мусикий асарларнинг бадий- педагогик тахлили методикаси асосларини бериш

MUSIQA NAZARIYASI

Yangrayotgan tovushning balandligi tebranayotgan egiluvchan jismning tebranish tezligi, ya’ni chastotasiga bog’liqdir. Tebranish qanchalik tez bo’lib tursa, tovush shunchalik baland bo’ladi va aksincha, tebranish qanchalik sust bo’lsa, tovush shunchalik past bo’ladi. Yangrayotgan tovushning cho’zimi tebranayotgan jismning to’lqin amplitudasiga bog’liqdir. Tovushning uzun yoki qisqaligidan uning fizik xarakteri o’zgarmaydi, lekin musiqa nuqtai nazaridan tovushning cho’zimi uning yana bir xususiyati bo’lib, muhim ahamiyatga egadir.

MATERIALSHUNOSLIK

Ma’lumki, yangi materiallar izlab topish va ulardan foydalanish xalq xo’jaligi uchun nihoyatda muhim vazifadir. Konstruksion materiallar zamon talablariga qanchalik to‘la va aniq javob bersa, ulardan tayyorlangan mashina va mexanizmlar, turli asbob-uskunalar, inshootlar shuncha mukammal bo‘ladi va uzoq ishlaydi. Hozirgi davrdagi mavjud bo`lgan va yangi paydo bo`layotgan jaxon bozorlarida raqobatbardosh materiallarga ehtiyoj ortib bormoqda.Bu esa o`z navbatida yangi , xususiyatlari va xossalari o`zgartirilgan materiallarni yaratishga, o`rganishga sabab bo`lmoqda

Ijrochilik san’ati tarixi fanidan ma’ruza matni

O‘zbek xalqining bebaho boyligi hisoblanmish - milliy musiqiy cholg‘ularimiz o‘zining betakrorligi, naqsh bezagining jozibadorligi, ovoz tarovatining rang-barangligi va ijro imkoniyatlarining beqiyosligi bilan milliy musiqiy madaniyatimizda alohida o‘rin tutadi. Musiqiy cholg‘ular azal-azaldan o‘zbek xalqining ma’naviy hayotida muhim ahamiyat kasb etib, kundalik turmush tarzi bilan chambarchas bog‘lanib ketgan. Ular hozirgi kunda ham kishilar dunyoqarashining shakllanishida o‘ziga xos xususiyatlarga ega.

Аnаlitik geometriya

Analitik geometriya (ma’ruzalar matni)». O’quv qo’llanma.-T.: TKTI. 2014 y.-50 b. Mаzkur, «Analitik geometriya» o’quv qo’llаnmаsi Toshkent kimyo texnologiya institute talabalariga o’qitilаdigаn «Oliy mаtemаtikа» kursi “Аnаlik geometriya” bo’limi uchun mo’ljаllаngаn o’quv qo’llаnmаlаr mаjmuаsigа tegishlidir. Ushbu o’quv qo’llаnmаning mаqsаdi tаlаbа uchun qo’lаy vа tushunаrli tаrzdа mаtemаtik bilimlаrning аnаlitik geometriya qismi bo’yichа olingаn mа’lumotlаrni аmаliy misol vа mаsаlаlаr yordаmidа mustаhkаmlаsh. SHu bilаn birgа qo’llаnmа doirаsidа tаlаbа kelаjаkdа o’zining kаsbiy sohаsining qаndаy mаsаlаlаrini аnаlik geometriya эlementlаri yordаmidа yochishi mumkunligi hаqidа hаm tаsаvvurgа эgа bo’lаdi.

Ijrochilik san’ati tarixi

O‘zbek xalqining bebaho boyligi hisoblanmish - milliy musiqiy cholg‘ularimiz o‘zining betakrorligi, naqsh bezagining jozibadorligi, ovoz tarovatining rang-barangligi va ijro imkoniyatlarining beqiyosligi bilan milliy musiqiy madaniyatimizda alohida o‘rin tutadi. Musiqiy cholg‘ular azal-azaldan o‘zbek xalqining ma’naviy hayotida muhim ahamiyat kasb etib, kundalik turmush tarzi bilan chambarchas bog‘lanib ketgan.

GARMONIYANIN’ LAD TIYKARLARI

“Lad” tu’sinigi slavyan tilinen kelip shıqqan bolıp, ol ba’lentlik du’zilisi tonlarının’ o’z – ara sa’ykesleniwi ma’nisin an’latadı. Lad turaqlı ha’m turaqsızlıqtın’ o’z – ara dialektikalıq ta’sirin su’wretlew printsipi bolıp tabıladı. Ol muzıkanın’ tiykarg’ı ekinshi da’rejeli, tuykarg’ı – bag’ının’qılı oray shen’beri ha’m basqa sıpattag’ı intonatsiyalıq – ma’nisli jag’daylardın’ logikalıq tiykarın payda etedi.

ИЖТИМОИЙ ГУМАНИТАР ФАНЛАР

Фалсафа» тушунчасининг келиб чиқиши. Ҳар қандай номаълум сўз мазмунини унинг этимологиясидан, яъни у қачон, қандай ва нима учун юзага келганини аниқлашдан бошлаш ўринли бўлади. «Фалсафа» тушунчаси юнонча phileo – севаман ва sophia – донолик сўзларидан келиб чиққан бўлиб, мазкур атаманинг дастлабки маъносини доноликка муҳаббат деб талқин қилиш мумкин. Фалсафа сўзини илк бор қадимги юнон мутафаккири Пифагор милоддан аввалги VI асрда тайёр ҳолда (афсоналар, ривоятлар, анъаналар орқали) авлоддан авлодга ўтувчи билим билан инсон ўз ақлига таяниб, мушоҳада юритиш ва танқидий фикрлаш йўли орқали олиши мумкин бўлган билимни фарқлаш мақсадида ишлатган.

ESTETIKA TARBIYA METODIKASI FANIDAN MARUZALAR MATNI

Yoshlar zamonamiz an'analari ruxida tarbiyalash katta axamiyatga egadir. An'ana avloddan-avlodga o'tadigan tarixiy mujassmlashgan urf-odat kishilarning xulq-atvori yiqindisidir. Bunda o'zbek milliy amaliy san'atining bebaho durdonalari aks etadi. Ana'analar xalklarning didlari, munosabat va qiziqishlari ifodalangan holda, omma orasida keng tarqalganligi bilan mu?im tarbiyaviy ahamiyat kasb etadi.