Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Маънавият манзиллари: Пъесалар ва мақолалар

Таникли адабиётшунос олим ва драматург Шуҳрат Ризаевиииг ўзбек адабиёти ва санъати равнақида ўзига хос ўрни борлиги сир эмас. Унинг ўзбек адабиёти ва санъатига доир тадқиқотлари — рисола, дарслик, қўлланма, мажмуалари, тафаккур ва ҳайратлари боиси бўлган мақолалари, эссе ва битиклари аллақачон адабиёт мyлкигa айланган.

Юлдузли тунлар

Бобур мирзонинг ҳаёти ва фаолиятига оид мавзулар уммондай чексиз. Бу уммонда ўнлаб, юзлаб адабий кемалар сузиши мумкин. «Юлдузли тунлар» ана шу мажозий кемалардан бири тарзида юзага келди. Уни 1972-йилда илк бор ёзиб нашрга топширганимда тоғдай бир юк елкамдан тушгандай бўлган эди. Лекин мустабид тузум тазйиқи остида роман олти йил чоп этилмай ётди. Бу йиллар давомида ўша залварли юкни яна елкамда кўтариб юргандай бўлдим. Қўлёзмани кўпгина масъул мутасаддилар, катта академиклар ўқиб фикр айтишди. Чоп этиш масаласи Қизил империя марказининг рухсати билангина ҳал этилиши мумкин экан. Қўлёзманинг сатрма-сатр таржимасини Москвада ҳам ўқишиб, ёзма тақризлар беришди.

NUR VA SOYALAR

Kecha kunbo'yi yomg'ir yog'ib, bu kun tindi, quyosh va to'zigan bulutlar yetilayotgan ertagi sholipoyalarga qarab birin-ketin panjalarini cho'zmoqdalar. Keng va ko'm-ko'k dalalar quyosh nuri tushishi bilan birdan yalt etib porlaydi-yu, yana bir lahzada quymoq ko'lanka ostida qolib ketadi. Osmon sahnasida faqat ikki aktyor o'ynamoqda — bulut va quyosh, ularning har biri o'z rolini bajaradi, ammo yer sahnasida, ayni bir vaqtda necha joyda, qancha pyesalar o'ynalayotganini hisoblash mumkin emas. Biz qishloq yo'li ustidagi bir uyda o'ynalayotgan kichik bir hayot pesasini ko'rsatish uchun pardani ko'tardik. Bu uyning faqat ko'chaga qaragan bir xonasi g'ishtdan qurilgan, uning ikki tomonidan boshlanib ketgan eski g'isht devor hovlini tamom ihota qilib, hovlidagi boshqa loyshuvoq hujralarni ham o'z ichiga oladi. Yarim yalang'och bir yigitchaning divanda o'tirgani derazadan ko'rinib turadi, u, qo'lidagi kitobni o'qishga berilib, chap qoiidagi xurmo yaprog'i bilan ba'zi-ba'zida o'zini yelpib, chivinlarni haydaydi.

Ájiniyaz

Qolımdaǵı pilteni toltırıp alayın alayın házir shıǵaman .Usi waqıtta bolajaq dawildiń dáslepki xabarshısınday kómpek samal ala quyın qilıpawildıń ústin sıpırıp ótti.

Тўмарис

Митра ойи тугаб, Апанам ойи бошланган пайт. ªуёш найза бўйи кўтарилмасданоº ер ºозондай ºизий бошла ди. Куннинг иссиºлигидан тупроº тафти худди тандир даги ³овурдай кўтарилиб, кўзни очирмайди. Зардўшт пай¼амбар Митра ойини – ºуёш нури, очиº осмон ва инсонлар бир битимга келиб, бир-бирларига яхшилик тилайдиган муºаддас ой бўлсин, деб тилак ºилган дейишади. Апанам ойи эса – сув ойи эмиш, бу ойни пай¼амбар – сувга мўл бўлсин, инсонлар мўл-кўл ризºу неъмат тўплаб олсин, деб дуо ºилган эмиш. Аммо кар вон тортган савдогарларнинг айтишича, бу йил Зардўшт пай¼амбар дуо ºилган Апанам ойи кечикиб келаётган экан. Умуман, эндиликда савдогарлар яхши хабарлар келтирмаяпти, уларнинг айтишича, форс аскарлари бу ёºларга ºўшин тортиб келишаётган экан...

Абадият қонуни

Эътиборингизга ҳавола этилаётган «Абадият конуни» романи эса ўз вактида муаллифга беқиёс шон-шуҳрат келтирган. Бугунги кунда кам мазкур асар қўлдан кўйилмай ўқилаётгани янада эътиборлидир. Шу боис уни яна бир бор азиз ўкувчиларга тортиқ қилгимиз келди.

Абадият қонуни

Мазкур китобда муаллиф ушбу асарида бир ғояни илгари суради: “Ҳаёт ташвишлари шу қадар залворлики, якка ҳолда уни жойидан силжита олмаймиз – биргалашиб кўтара оламиз, холос”. Шунинг учун ҳам бир-бировнинг тақдирига бефарқ бўлмаслик муҳим эканини уқтиради ва ана шу қисматдошликни абадият қонуни деб атайди.

Труды

Меньшевики не подчинились решениям II съезда РСДРП. Они заняли место разбитых „экономистов" и явились новыми оппортунистами в партии. В середине сентября 1903 года меньшевики созвали в Женеве тайную „конференцию 17", на которой выработали антипартийную платформу с целью захвата центральных учреждений партии. Меньшевистские главари направили десятки своих агентов в Россию для подрывной агитации против партии

АЛАСАТЛЫ ДҮНЬЯ БУЛ

ЖОЛ САМАЛЫ Арғымақлар қан сорпа боп қансырап, Омыраўдан ақ көбиги тамшылап, Ала шаңғыт уллы жолда барамыз, Заман келер атымызды қамшылап. Бир-биреўте аманласар пурса жоқ, Күлимлеймиз қайырымлы жансырап. Бәримиздиң алдымызда бир мәқсет, Ҳәр кисиниң басында бар сан сорақ,

ТУМАРИС ҲӘМ БАСҚА ПОЭМАЛАР

ПРОЛОГ Ҳей сен, қоңыратлы қыз, жаным Арыўхан, Қызыл қапы алдында иркилдиң, неге? Сығалап турғанды қой тал арасынан, Жетер тартынғаның, кир ишкериге.

Луқмони Ҳаким тиббий ўгитлари Лаззатлар кони ва неъматлар дастурхони

Қўлингиздаги китобча Шарқ олимида машхур бўлган тиббий ўгитлари ва таомлар, мурабболар, уларни тайёрлаш усуллари ва қайси касалликларга қарши ишлатилиши ҳақидаги фикрлари баён қилинган.

Тиббий ўгитлар

Ушбу китобда Абу Али ибн Синонинг баъзи бир кенг тарқалган касаликлар ва уларга қарши қўлланиладиган дорилар ҳамда ташқи муҳитнинг инсон саломатлигига таъсири борасидаги фикрларига кенг ўрин берилган.

Наҳақтан төгилген қан

Нәзериңизге усынылып отырған шығарма Қарақалпақстан халық жазыўшысы, киносценарист Алпысбай Султановтың (әдебий лақабы Алп Султан Аллаяр Қораз улы Досназаровқа бағышлаған бийбаҳа мийнетлериниң бири онда қарақалпақ халқының жигербент перзенти даңқлы бабамыздын машақатлы өмир жолы аўыр тәғдири ел халық алдындағы хызметлери кең турде сөз етиледи

Хотин подшоҳ

Таниқли адиб, Ўзбекистон санъат арбоби Омон Мухторнинг бу китобига "Хотин подшоҳ", "Эгилган бош", "Майдон" романлари киритилган. Романларда минг йил олдинги даврдан бу кунгача халқнинг босиб ўтган мураккаб хаёт йўли акс эттирилган.

Мегрэ ва дайди

Француз ёзувчиси Жорж Сименон ўзининг полиция комиссари Мегрэ ҳақида ёзган қатор психологик-детектив романларида юз берган жиноятнинг бутун тафсилотини қизиқарли эпизодларда фош қилиш билан бирга, айни чоғда мазкур жамият ҳаётида учраган иллат ва нуқсонларни ҳам шафқатсиз танқид остига олади. Бу тўпламда китобхон Муаллифнпнг комиссар Мегрэ фаолиятидан ҳикоя қилувчи «Мегрэ ва дайди» ҳамда «Мегрэ министр ҳузурида» романларини ўкийди.

Саробга алданганлар қисмати

Мазкур китобда ана шундай юртдошларимизнинг надоматга тўла мактублари, уларнинг яқинлари томонидан билдирилган фикр-мулоҳазалар ўз аксини топган. Тўплам кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган. Ватан - муқаддас, унинг ҳар қарич ерини кўз қорачиғидек асраш, тараққиёти, келажаги учун хизмат қилиш - барчамиз учун шараф. Аммо, билиб-билмай, саробга алданиб, хоинлар қутқусига учиб, Ватанга хиёнат қилган кимсалар охир-оқибат пушаймонга ботадилар.